İdrar Kaçırma Türleri

İdrar Kaçırma Türleri | İdrar kaçırması, kişinin istemsiz olarak idrarını kaçırmasıdır. Farklı faktörlerden kaynaklanabilen bu durum, genellikle alt üriner sistemdeki bir sorundan kaynaklanır. İdrar kaçırması genellikle kadınlar arasında daha yaygın olsa da, erkeklerde de görülebilir. İdrar kaçırması, tipine bağlı olarak farklı belirtiler ve tedavi seçenekleri gerektirebilir. İşte, idrar kaçırmasının yaygın olarak bilinen tipleri:

Stres Tipi İdrar Kaçırma: İdrar Kaçırma Türleri | Stres tipi idrar kaçırma, öksürme, hapşırma, gülmek gibi karın içi basıncın arttığı durumlarda meydana gelir. Bu durum, pelvik taban kaslarının zayıflığından kaynaklanabilir. Pelvik taban kaslarının doğum, obezite veya menopoz gibi faktörlerle zayıflaması, stres tipi idrar kaçırmasına yol açabilir. Bu tip idrar kaçırması problemlerinin tedavisinde sıklıkla cerrahi yaklaşım etkilidir.

Sıkışma Tipi (Urge) İdrar Kaçırma (Aşırı aktif mesana): İdrar Kaçırma Türleri | Sıkışma tipi idrar kaçırma, mesane dolu veya boş iken aniden, tuvalete yetişemeden meydana gelen idrar kaçırmasıdır. Özellikle su sesi duymak, soğuk maruziyeti tetikleyici olabilir. Bu durum, idrar kesesi kaslarının anormal bir şekilde istemsiz kasılmasından kaynaklanabilir. Bazen damla damla bazen de bir anda büyük miktarda idrar kaçırması olabilir. Kişi sürekli idrar yapma isteği varmış gibi sık sık idrara çıkar. Bu hasta grubunda ilk etapta ilaç tedavisi etkilidir.

Taşmalı Tip İdrar Kaçırma: İdrar Kaçırma Türleri | Taşmalı tip idrar kaçırma, idrar kesesinin aşırı dolması sonucu idrarın istem dışı olarak kaçmasıyla karakterizedir. Bu durum genellikle idrar kesesinin kapasitesinin üzerinde idrar birikmesiyle oluşur. Taşmalı tip idrar kaçırma, genellikle alt üriner sistemdeki bir obstrüksiyon veya tıkanıklıktan kaynaklanır, örneğin, idrar borusuna baskı yapan bir kitle, diyabet gibi nörolojik probleme bağlı mesanenin dolduğunun hissedilemediği durumlarda veya idrar yollarındaki darlık gibi durumlarda görülebilir

Karışık Tip İdrar Kaçırma: İdrar Kaçırma Türleri | Karışık tip idrar kaçırma, birden fazla tipin bir arada görüldüğü durumlarda kullanılan bir terimdir. Örneğin, stres tipi ve sıkışma tipi idrar kaçırmanın bir arada görüldüğü durumlar karışık tip idrar kaçırma olarak adlandırılabilir.

İdrar kaçırması tipleri, belirtileri ve nedenleri göz önüne alındığında, her bir tip için farklı tedavi seçenekleri ve yönetim stratejileri olabilir. Bu nedenle, idrar kaçırması yaşayan bireylerin bir sağlık uzmanına danışarak durumlarını değerlendirmesi önemlidir.

İstem Dışı İdrar Kaçırmanın Nedenleri ve Risk Faktörleri

Pelvik Taban Kaslarının Zayıflığı: İdrar Kaçırma Türleri | Pelvik taban kasları, idrar kesesini destekler ve idrarın kontrolünü sağlar. Bu kaslar doğum, obezite, yaşlanma veya sürekli ağır kaldırma gibi faktörlerle zayıflayabilir. Pelvik taban kaslarının zayıflaması, idrar kaçırma riskini artırabilir.

Doğum ve Hamilelik: İdrar Kaçırma Türleri | Gebelik ve doğum, pelvik taban kaslarını ve idrar yolunu etkileyebilir. Normal doğum veya sezaryen sonrasında, pelvik taban kasları ve sinirlerinde hasar oluşabilir. Bu durum, istem dışı idrar kaçırmanın bir nedeni olabilir.

Nörolojik Sorunlar: İdrar Kaçırma Türleri | Beyin, omurilik veya sinir sistemiyle ilgili nörolojik sorunlar, idrar kesesinin kontrolünü etkileyebilir. Bunlar arasında inme, multiple skleroz, omurilik yaralanması ve sinir hasarı yer alır. Bu durumlar, istem dışı idrar kaçırmanın altında yatan nedenler olabilir.

Kronik Öksürük: İdrar Kaçırma Türleri | Kronik öksürük, karın içi basıncı artırarak pelvik taban kaslarını zayıflatabilir ve istem dışı idrar kaçırma riskini artırabilir. Kronik bronşit, astım veya sigara içiciliği gibi durumlar, kronik öksürüğe neden olabilir.

Risk Faktörleri:

Cinsiyet: Kadınlarda, pelvik yapıların gebelik ve doğumla ilişkili olarak değişmesi, istem dışı idrar kaçırma riskini artırabilir. Ancak erkeklerde de yaşla birlikte prostat sorunları gibi durumlar istem dışı idrar kaçırma riskini artırabilir.

Yaş: Yaşlanma, pelvik taban kaslarının zayıflamasına ve idrar kontrolünün azalmasına neden olabilir. Bu da istem dışı idrar kaçırma riskini artırabilir.

Menopoz: Menopozal dönemde östrojendeki azalma idrar kaçırması problemlerinde tetikleyici olabilir.

Obezite: Obezite, pelvik taban kaslarının ve idrar kesesinin baskı altında kalmasına neden olabilir. Bu durum, istem dışı idrar kaçırma riskini artırabilir.

Sigara İçme: Sigara içmek, kronik öksürüğe neden olabilir ve pelvik taban kaslarını zayıflatabilir. Bu da istem dışı idrar kaçırma riskini artırabilir.

Genetik Faktörler: Aile öyküsünde idrar kaçırma sorunu olan bireylerde, genetik faktörlerin rolü olabilir. Ailede idrar kaçırma öyküsü olan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksek olabilir.

 

İdrar Kaçırma Nasıl Anlaşılır ve Tanı Konur?

İdrar kaçırma genellikle belirgin belirtilerle kendini gösterir. Sık sık idrara çıkma isteği, idrar tutamama hissi, ani ve istemsiz idrar kaçırma gibi belirtiler idrar kaçırmanın varlığını düşündürebilir.

İdrar kaçırma, fiziksel rahatsızlık ve utanma duygusu yaratabilir. Kişi, dışarıda sosyal etkinliklere katılmaktan kaçınabilir veya kişisel ilişkilerinde zorluklar yaşayabilir. Ayrıca sıklıkla ileri yaşlarda izlendiğinden bu yaş grubu kadınlar da bu durumu yaş almanın doğal bir parçası olarak gördüklerinden doktor kontrolünde bu şikayetlerinden bahsetmeyi atlayabilirler.

Vajinal zor doğum, vajinal/pelvik cerrahi, menopoz, aile öyküsü, sigara içme öyküsü, obezite ve mevcut kronik hastalık (diyabet, nörolojik hastalıklar) öyküsü olan kadınlarda muayene esnasında idrar kaçırmasını sorgulamak ve pelvik tabanı muayenede değerlendirmek çok önemlidir.

İdrar kaçırma, kişi için hayati, tehlike arz etmez ancak günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Kişi, normal aktivitelerini sürdürmede zorluklar yaşayabilir veya günlük rutinlerinde değişiklikler yapmak zorunda kalabilir. Birçok kadın idrar kaçırması yaşamamak adına sıvı alımını kısıtlar ve buna bağlı olarak sık idrar problemleri gibi sorunlar yaşayabilir.

İdrar kaçırma şikayetiyle bir sağlık uzmanına başvurulduğunda, doktor öncelikle detaylı bir tıbbi geçmiş alır ve fiziksel bir muayene yapar. Bu muayene sırasında, idrar kaçırmanın derecesi ve tipi hakkında bilgi edinilir. Sıklıkla basit bir vajinal muayene ile tanı konabilir.

Doktor, idrar tahlili yaparak idrar yolu enfeksiyonu veya diğer idrarla ilgili sağlık sorunlarını tespit etmeye çalışır. İdrar testleri, idrar kaçırmanın altında yatan nedeni belirlemeye yardımcı olabilir.

Bazı durumlarda, doktor urodinamik testler gibi özel testler yapabilir. Bu testler, idrarın mesaneden nasıl atıldığını ve idrar kesesinin işlevselliğini değerlendirmeye yardımcı olur. Bu testler, idrar kaçırmanın tipini belirlemede ve uygun tedaviyi planlamada önemli bir rol oynar.

İdrar kaçırmanın altında yatan nedeni belirlemek için bazen görüntüleme testleri de gerekebilir. Ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme teknikleri kullanılabilir.

İdrar kaçırması problemlerinde ürojinekolojiye, pelvik tabana hakim Doç. Dr. Esra ÖZBAŞLI danışmak çok önemlidir.  Uzman, detaylı bir değerlendirme yaparak doğru tanıyı koymaya ve uygun tedaviyi önermeye yardımcı olacaktır.