Erken Menopoz Tanım ve Belirtiler

Erken Menopoz Nedir?

Erken menopoz, 40- 45 yaş arasında kadının adet dönemlerinin sonlanmasıyla karakterize olan bir durumdur. Normalde menopoz, kadının yumurtalıklarının faaliyetlerinin durması sonucu ortaya çıkar ve ortalama olarak 50-51 yaşlarında gerçekleşir. Ancak  menopozda bu süre daha erken bir yaşta başlar.

Prematür Menapoz nedir?

40 yaş öncesinde menapoz başlamış ise bu prematür menapoz olarak adlandırılır. Bu durum aynı zamanda prematür ovaryen yetmezlik olarak da bilinir.

Erken Menopozun Belirtileri

Erken menopozun belirtileri genellikle tipik menopoz belirtileriyle benzerlik gösterir. Bunlar arasında:

Adet Düzensizlikleri: Adet döngüsünde düzensizlikler sıkça görülür. Adet kanamasının miktarı ve sıklığı değişebilir.

Sıcak Basması (Gece Terlemeleri): Aniden başlayan sıcak basmaları, özellikle gece terlemeleri olarak da adlandırılır.

Uyku Problemleri: Uykusuzluk veya uykuya dalma zorlukları sık rastlanan belirtilerdir.

Vajinal Kuruluk: Hormonal değişiklikler nedeniyle vajinal dokuda kuruluk ve rahatsızlık hissi olabilir.

Cinsel İstekte Azalma: Hormonal değişiklikler cinsel isteği azaltabilir ve cinsel ilişkide ağrıya neden olabilir.

Ruhsal Belirtiler: Depresyon, anksiyete ve duygusal dalgalanmalar gibi ruhsal belirtiler sıkça görülür.

Erken menopozun belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve belirtilerin şiddeti değişkenlik gösterebilir. Bu belirtilerle karşılaşan kadınlar, bir sağlık uzmanına danışarak durumlarını değerlendirmelidirler.

 

Erken Menopoza Neden Olan Faktörler

Aile geçmişinde erken menopoz öyküsü olan kadınlar, kendilerinin de bu duruma yatkın olabileceğini bilmelidirler. Genetik faktörler, menopoz riskini artırabilir.

Yumurtalıklardan 1 veya 2 tanesinin ameliyat ile alınması veya endometriozis cerrahisi gibi farklı ameliyatlarda yumurtalıkların zarar görmesi sonucunda oluşabilir.

Ayrıca kanser tedavisi, endometriozisin medikal veya cerrahi tedavisi gibi bazı tedavi süreçleri sonucunda da erken menapoz izlenebilir. Kanser tedavisi için kullanılan kemoterapi ve radyoterapi, yumurtalık dokusuna zarar verebilir ve menopoza yol açabilir. Bu nedenle kanser tedavisi gören kadınlar, bu riskleri doktorlarıyla tartışmalı ve gerekirse koruyucu önlemler almalıdırlar.

Sigara içmek, menopoz riskini artırabilecek önemli bir faktördür. Sigara içmek, kadının yumurtalık rezervini azaltarak erken  tetikleyebilir.

Sistemik lupus eritematozus gibi otoimmün hastalıklar, kadınlarda menopoz riskini artırabilir. Bu tür hastalıkların tedavisi ve takibi, menopozun önlenmesinde önemlidir.

Şişmanlık, düzensiz beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı da menopoz riskini artırabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, hormonal dengeyi koruyabilir ve erken menopoz riskini azaltabilir.

Bu faktörlerin yanı sıra stres, aşırı egzersiz, aşırı alkol tüketimi gibi çeşitli yaşam tarzı faktörleri de menopoz riskini etkileyebilir. Kadınlar bu risk faktörlerini göz önünde bulundurarak sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmeli ve düzenli olarak doktor kontrolünden geçmelidirler.

Erken Menopozun Sağlık Üzerindeki Etkileri

Erken menopoz, kemik yoğunluğunun azalmasına ve osteoporoz riskinin artmasına neden olabilir. Bu durum, kemik kırıkları ve diğer kemik sağlığı sorunlarına yol açabilir.

Östrojen hormonunun azalması, kalp ve damar hastalıkları riskini artırabilir. Menopoz, kalp krizi ve inme riskinin artmasıyla ilişkilendirilebilir.

Hormonal değişiklikler, ruhsal sağlık sorunlarına yol açabilir. Depresyon, anksiyete ve duygusal dalgalanmalar, menopoz yaşayan kadınların karşılaşabileceği yaygın sorunlardır.

Erken menopoz, vajinal kuruluk gibi cinsel sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu durum, cinsel ilişki sırasında ağrıya ve rahatsızlığa yol açabilir.

Östrojen seviyelerindeki azalma, pelvik taban kaslarının zayıflamasına ve idrar kaçırma problemlerine yol açabilir.

Menopoz, hormonal dengesizliklere neden olabilir ve bazı kadınlar için yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durum, uyku problemleri, kilo alımı ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.

Menopozun sağlık üzerindeki etkileri kişiden kişiye değişebilir ve yaşam tarzı, genetik faktörler ve diğer sağlık durumları gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, menopoz yaşayan kadınlar düzenli olarak doktor kontrolünden geçmeli ve gerekli tedbirleri almalıdırlar.

 

Erken Menopozun Tedavisi ve Önlenmesi

Hormon Replasman Tedavisi (HRT):

Erken menopozun belirtilerini hafifletmek için hormon replasman tedavisi (HRT) kullanılabilir. Bu tedavi, vücuda östrojen ve progesteron gibi hormonlar verilerek menopoz semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabilir. Ancak HRT’nin uzun vadeli kullanımının bazı riskleri olabileceği unutulmamalıdır. Günümüzde biyoeşdeğer hormon replasman tedavisi kullanılarak olası riskler azaltılmaya çalışılır.

Kemik Sağlığını Destekleyici Tedaviler:

Osteoporoz riskini azaltmak için kalsiyum ve D vitamini takviyeleri alınabilir. Ayrıca düzenli egzersiz yapmak, kemik sağlığını destekleyebilir.

Sağlıklı Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, menopozun etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Dengeli beslenme, düzenli egzersiz, sigara içmemek ve alkolü sınırlı tüketmek, genel sağlığın korunmasına yardımcı olabilir.

Alternatif Tedaviler:

Bitkisel takviyeler, akupunktur ve diğer alternatif tedaviler bazı kadınlar için menopoz semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak bu tedavilerin etkinliği ve güvenliği hakkında daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Ayrıca erken menapozda sık karşılaşılan ve genç yaştaki kadınların cinsel hayatını olumsuz yönde etkileyen vajinal kuruluk ve cinsel isteksizlik içinde günümüzde hyaluronik asit, PRP, yağ dolgu uygulaması ile vajinal ıslaklık ve kollejen üretimini destekleyici, G noktasına hyaluronik asit, orgazm için PRP uygulaması, vajinal lazer ve radyofrekans uygulaması gibi etkin yeni yaklaşımlar mevcuttur. Bu tedavilerin hormon içermemesi özellikle meme kanseri nedeniyle erken menapoza girmiş kadınlarda risk yaratmadan cinsel hayat ve yaşam kalitesini arttırıcı olması yüz güldürücüdür.

Risk Faktörlerinden Kaçınma:

Erken menopoz riskini artıran faktörlerden kaçınmak önemlidir. Bunlar arasında sigara içme, aşırı alkol tüketimi, düzensiz beslenme ve aşırı stres yer alır.

Düzenli Doktor Kontrolleri:

Erken menopoz yaşayan kadınlar düzenli olarak doktor kontrollerinden geçmelidirler. Bu kontroller, erken menopozun etkilerini izlemek ve gerektiğinde uygun tedaviyi belirlemek için önemlidir.

Erken menopozun tedavisi ve önlenmesi, kişinin yaşam tarzına, sağlık durumuna ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, kadınlar durumlarını Doç. Dr. Esra ÖZBAŞLI tartışmalı ve uygun tedavi planını belirlemelidirler.