Bartholin Kisti Nedir?

Bartholin kisti, Bartholin bezlerinin (vajinanın her iki yanında bulunan küçük bezler) tıkanması sonucu oluşan sıvı dolu bir kisttir. Bu bezler, vajinanın kayganlaşmasına ve cinsel ilişki sırasında rahatlık sağlamasına yardımcı olan salgılar üretirler. Ancak bazen bu bezlerin çıkış kanalları tıkanabilir, bu da bezde sıvı birikmesine neden olur. Bu birikim, zamanla bir kist oluşturabilir.

Bartholin kistinin boyutu değişkenlik gösterebilir ve genellikle bir semptom vermeyebilir. Ancak kistin büyümesi veya enfekte olması durumunda ağrı ve rahatsızlık hissedilebilir. Eğer enfeksiyon gelişirse, kistin üzerinde kızarıklık, şişlik, şiddetli ağrı ve hassasiyet gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Bartholin genellikle cinsel ilişki ve vajinal enfeksiyonlarla ilişkili olabilir. Hormonal değişiklikler, vajinal hijyen eksikliği, cinsel aktivite sıklığında artış veya vajinal kuruluk gibi faktörler de riski artırabilir.

Bu durum, genellikle kendiliğinden geçmez ve tedavi gerektirebilir. Tedavi edilmeyen Bartholin kistleri enfekte olabilir ve ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

 

Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?

Şişlik ve Hassasiyet: Bartholin kisti genellikle vajinanın iç dudaklarının yakınında, vajina girişinin her iki yanında oluşur. Bu kistler sıklıkla tek taraflı olurlar. Kistin olduğu bölgede şişlik ve hassasiyet hissedilebilir. Dokunmak veya baskı uygulamak acı verebilir.

Ağrı veya Rahatsızlık: Kistin boyutuna ve enfeksiyon durumuna bağlı olarak, ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir. Özellikle cinsel ilişki sırasında veya uzun süre ayakta kaldıktan sonra bu belirtiler artabilir. Eğer kist içeriği iltihaplanmış ve abse halini almış ise hastanın yürümesini ve oturmasını engelleyecek derecede şiddetli ağrıya yol açabilir.

Kızarıklık ve İltihaplanma: Bartholin enfekte olduğunda, kistin üzerinde kızarıklık ve şişlik görülebilir. Bu durumda, kistin etrafında ısı artışı da olabilir.

Ağrılı İdrar ve Cinsel İlişki: Enfekte olmuş Bartholin idrar yaparken veya cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir. Bu durum, kistin daha fazla enfeksiyon riski taşıdığını gösterebilir.

Yürüme Zorluğu: Büyük veya enfekte Bartholin kistleri yürüme veya oturma gibi günlük aktivitelerde rahatsızlık hissine neden olabilir. Bu durumda, kistin boyutu ve konumu dikkate alınmalıdır.

Bu belirtileri fark eden kişilerin bir sağlık uzmanına danışmaları önemlidir. Çünkü Bartholin  tedavi edilmediğinde enfekte olabilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

 

Bartholin Kisti Nedenleri

Tıkanmış Bartholin Bezleri Kanalları: Bartholin bezlerinin salgılarını vajinaya ileten kanallar tıkanabilir. Bu tıkanıklık, bezin ürettiği salgının vajina dışına atılmasını engeller ve birikerek kist oluşumuna neden olabilir.

Vajinal Enfeksiyonlar: Vajinanın enfekte olması veya vajinal flora dengesinin bozulması Bartholin bezlerinin enfeksiyon kapmasına neden olabilir. Enfeksiyon, bezin iltihaplanmasına ve kist oluşumuna yol açabilir.

Cinsel İlişki: Bazı durumlarda, cinsel ilişki sırasında vajina etrafında basınç ve sürtünme, Bartholin bezlerinde tıkanıklığa veya tahrişe neden olabilir. Bu da kist oluşumuna katkıda bulunabilir.

Hormonal Değişiklikler: Hormonal değişiklikler, özellikle hormonal kontraseptiflerin kullanımı veya menopoz gibi durumlarda, vajinal salgıların yapısını ve miktarını etkileyebilir. Bu da Bartholin bezlerinin tıkanmasına ve kist oluşumuna yol açabilir.

Vajinal Hijyen: Aşırı temizlik veya agresif hijyen uygulamaları, vajinanın doğal dengesini bozabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir. Bu da Bartholin kisti oluşumunu kolaylaştırabilir.

Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olabilirler. Bu durumda, Bartholin bezlerinin enfeksiyona daha açık olması ve kist oluşumu daha olası hale gelebilir.

Bu faktörlerden herhangi biri veya bir kombinasyonu Bartholin kisti oluşumuna katkıda bulunabilir. Ancak, her durum farklı olabilir ve bazı kişilerde kesin bir neden belirlenemeyebilir.

 

Bartholin Kisti Tanısı Nasıl Konur?

Hasta Geçmişi ve Semptomların Değerlendirilmesi: Hastanın semptomları hakkında detaylı bir anamnez alınır. Şişlik, ağrı, kızarıklık gibi belirtiler hakkında bilgi toplanır. Ayrıca, daha önceki benzer durumlar veya geçmişte yaşanan vajinal enfeksiyonlar da incelenir.

Fizik Muayene: Doktor, hastanın genital bölgesini fiziksel olarak muayene eder. Şişlik, hassasiyet, kızarıklık gibi belirtileri değerlendirir. Bartholin kisti genellikle dokunulduğunda belirgin bir şişlik hissi verir.

Diğer Testler: Bazı durumlarda, doktorlar kistin enfekte olup olmadığını belirlemek için kültür testleri veya kan testleri isteyebilirler. Bu testler enfeksiyonun türünü ve şiddetini belirlemeye yardımcı olabilir.

Ayrıca ultrason ile görüntüleme kistin boyutunu belirlemek açısından faydalıdır.

Bartholin kisti tanısı genellikle fizik muayene ve semptomların değerlendirilmesi ile konur. Ancak, tanıyı kesinleştirmek ve kistin doğasını anlamak için görüntüleme testleri ve diğer laboratuvar testleri de gerekebilir. Tanıyı doğrulamak ve uygun tedaviyi başlatmak için bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

 

Bartholin Kisti Komplikasyonları

Bartholin kisti bazı komplikasyonlara yol açabilir, özellikle enfekte olursa veya tedavi edilmezse. İşte bu komplikasyonlardan bazıları:

Abse Oluşumu: Bartholin kisti enfekte olduğunda, içindeki sıvı iltihaplanabilir ve bir abseye dönüşebilir. Bu durumda kist üzerinde ağrı, kızarıklık ve şişlik artabilir. Abse tedavi edilmezse, ciddi ağrı, yaygın enfeksiyonlar ve daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Yinelenen Enfeksiyonlar: Tedavi edilmemiş veya tam olarak temizlenmemiş Bartholin kistleri, yinelenen enfeksiyonlara neden olabilir. Bu durumda, sürekli ağrı, rahatsızlık ve yaşam kalitesinin düşmesi söz konusu olabilir.

İnfertilite Riski: Nadiren, Bartholin kisti veya enfeksiyonları, pelvik inflamatuar hastalık gibi ciddi pelvik enfeksiyonlara yol açabilir. Bu durumda, üreme organlarında doku hasarı ve enfertilite riski artabilir.

Kanser riski: Çok nadiren özellikle postmenapozal dönemdeki kadınlarda bartholin kistinin kanserleşmesine rastlanabilir. Sıklıkla atlanabilir ve geç tanı konulur. Bu yüzden 40 yaş üzeri kadınlarda bezlerde şişme olmadı durumunda kanser riskini dışlamak adına çıkartılması önerilir.

Bu komplikasyonlar Bartholin kistinin enfekte olması veya tedavi edilmemesi durumunda ortaya çıkabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde veya tanı konulduğunda bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.

 

Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri

Bartholin kisti tedavisi, kistin boyutu, enfeksiyon durumu ve semptomların şiddeti gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. İşte Bartholin kisti tedavisi için kullanılan bazı yöntemler:

Evde Bakım ve İzleme: Küçük ve ağrısız Bartholin kistleri genellikle evde bakım ve izleme ile tedavi edilebilir. Sıcak suyla yapılan oturma banyoları veya ılık kompresler, kistin küçülmesine ve rahatlamasına yardımcı olabilir. Ancak, semptomlar devam ederse veya kötüleşirse, mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Antibiyotik Tedavisi: Enfekte Bartholin kistleri genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Antibiyotikler, enfeksiyonu kontrol altına almak ve iltihabı azaltmak için kullanılır. Doktorunuz, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak uygun bir antibiyotik reçete edecektir.

Kistin drene edilmesi: Büyük veya ağrılı Bartholin kistleri genellikle boşaltılmayı gerektirebilir. Doktor, kistin içeriğini boşaltmak için bir iğne veya cerrahi drene etme yöntemi kullanabilir. Bu işlem genellikle ofis ortamında lokal anestezi altında yapılır.

Marsupializasyon: Bartholin kisti tekrarlayan bir sorunsa veya sürekli enfekte oluyorsa, doktor marsupializasyon adı verilen cerrahi bir prosedür önerebilir. Bu prosedürde, kistin duvarı kesilir ve dışarıya doğru katlanarak yeni bir açıklık oluşturulur. Bu, kistin tekrar oluşma riskini azaltabilir.

Kist Eksizyonu: Nadiren, Bartholin kisti çok büyük veya ciddi komplikasyonlara yol açarsa, tamamen çıkarılabilir. Bu cerrahi prosedürde, kist ve çevresindeki dokular cerrahi olarak çıkarılır. Ayrıca 40 yaş üzerindeki kadınlarda kanser riski nedeniyle eksizyon önerilir.

Bartholin kisti tedavisi, bireysel duruma ve semptomlara bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, en uygun tedavi seçeneğini belirlemek için Doç. Dr. Esra Özbaşlı danışmak önemlidir.